Londyn, stolica Anglii położona nad Tamizą jest największą aglomeracją miejską w Europie. Miasto podzielone jest na 32 dzielnice oraz autonomiczne City. W obrębie miasta można także wyróżnić kilka historycznie ukształtowanych jednostek przestrzennych: City, Westminster. West End oraz East End.

Pierwsze ślady osadnictwa w zakolu Tamizy pochodzą z epoki kamiennej. Rzymianie zbudowali placówkę handlową Londinium na północnym brzegu rzeki. W XII wieku nastąpił spontaniczny rozwój miasta poza obręb murów miejskich, głównie wzdłuż dróg komunikacyjnych w kierunku zachodnim. W 1666 roku miał miejsce wielki pożar Londynu, który zniszczył znaczną część miasta.
Prace budowlane które nastąpiły po tym wydarzeniu przyczyniły się do modernizacji miasta (zaniechano wtedy m.in. zabudowy drewnianej).

W XVIII wieku stał się najludniejszym miastem Europy i zdobył rangę ośrodka kultury i nauki. Od XIX wieku jest jednym z najważniejszych finansowo-handlowych i politycznych centrów świata. To właśnie w stolicy Anglii zgromadzonych jest kilkaset banków, największa giełda w Europie, liczne towarzystwa ubezpieczeniowe i inwestycyjne, czy korporacje przemysłowe. Do miasta pełnego zabytków i muzeów rocznie przyjeżdża kilkanaście milionów turystów.

Atrakcje turystyczne Londynu

Katedra św. Pawła

Katedra usytuowana jest w londyńskiej dzielnicy City of London. Została wzniesiona na gruzach rzymskiej świątyni wybudowanej w starożytności ku czci cesarza Klaudiusza. Na przestrzeni wieków była niszczona i przebudowywana. Ostatecznie spłonęła w1666 roku. Po tym wydarzeniu podjęto decyzję o budowie nowej katedry w stylu klasycystycznym. Prace konstrukcyjne rozpoczęły się w 1675 roku pod nadzorem angielskiego architekta sir Christophera Wrena, a ukończył je jego syn ChristopherWren w 1710 roku.

Budowlę wieńczy trójpowłokowa kopuła ze stożkowatą czaszą środkową. Ta monumentalna katedra ma około 220 metrów długości i około 110 metrów szerokości. Wewnątrz świątyni znajduje się kilka galerii. Jedna z nich to Stone Gallery, z której rozpościera się rozległy widok na zakole Tamizy. Druga, Whispering Gallery, znana jest z doskonałej akustyki, która umożliwia porozumiewanie się szeptem z odległości 30 metrów.

W świątyni zgromadzone są liczne brytyjskie pamiątki narodowe oraz groby sławnych ludzi m.in. A. Wllingtona, H. Nelsona, H. Kitcherena. Msze w katedrze odbywają się jedynie w niedziele i Boże Narodzenie.

Londyńska Wieża

Tower of London to rozległa twierdza we wschodniej części City, obejmująca zespół obiektów architektonicznych z XI-XIX wieku. Służyła jako budowla obronna i pałacowa monarchów Anglii, a także była więzieniem państwowym. Najcenniejszą budowlą jest Białą Wieża (White Towel) z XI wieku.

Współcześnie Towel pozostaje arsenałem wraz z niewielkim garnizonem wojskowym oraz muzeum, gdzie znajdują się insygnia władzy królewskiej. Do najcenniejszych eksponatów tam zgromadzonych należą trzy największe brylanty świata, a wśród nich najsłynniejszy Koh-i-Noor.

Big Ben

Na wieży, zwanej też Clock Tower (Wieża Zegarowa), Pałacu Westminsterskiego umieszczony jest słynny zegar Big Ben. Początkowo nazwa odnosiła się do wiszącego w niej, wielkiego, trzynastotonowego dzwonu. Określenie Big Ben pochodzi od imienia sir Benjamina Halla, głównego komisarza robót w 1858 roku lub według innych źródeł od imienia Benjamina Caunta, popularnego w owym czasie atlety.

Budowę wieży rozpoczęto w 1834 roku po pożarze części Pałacu. Autorami projektu byli m.in. Charles Barry i Augustus W. Pugin.

Zegar posiada cztery tarcze o średnicy 7,5 m oraz wskazówki o długości 4,25 m, a co kwadrans wybija melodie. Obecnie nazwa Big Ben dotyczy często zarówno dzwonu, jak i zegara oraz samej Wieży.

Tower Bridge

W pobliżu Tower of London znajduje się zwodzony most przecinający rzekę Tamizę. Został zbudowany w stylu wiktoriańskim. Zwieńczone pinaklami wieże oraz pomost kryją mechanizm służący do podnoszenia ruchomych przęseł. Dawniej Tower Bridge otwierał się i zamykał 1000 razy dziennie, obecnie tylko kilka statków przepływa pod nim, więc otwiera się ok. 100 razy na dzień. W wieżach mostu mieści się muzeum jego historii, a z górnego pomostu, można podziwiać panoramę na Tamizę.

Opactwo Westminsterskie

Opactwo Westminsterskie jest najważniejszą świątynią angielską, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła. Od 1066 roku zostało miejscem koronacyjnym królów Anglii.

Pierwsza świątynia na terenie Westminster powstała prawdopodobnie w roku 616 tzw. Thorney Island, a klasztor ok. 800 roku. Na przestrzeni wieków opactwo było wielokrotnie przebudowywane. W latach 1045-1050 Król Edward Wyznawca dokonał jego przebudowy w stylu romańskim. Następne przekształcenia miały miejsce za panowania Henryk III (dobudował m.in. Lady Chapel) oraz Henryka VII, który przebudował opactwo w stylu gotyku angielskiego. W 1745 roku dobudowano dwie zachodnie wieże, w stylu neogotyckim. Dalsze przekształcenia i renowacja miały miejsce w XIX wieku.

Na terenie opactwa pochowanych jest wielu wybitnych Brytyjczyków. Znajdują się tu groby m.in. : Rudyarda Kiplinga, Karola Dickensa, Isaaca Newtona, Karola Darwina czy Bena Jonsona.

Westminster Abbey jest wyłączone z jurysdykcji episkopatu kościoła anglikańskiego i podlega bezpośrednio królowej.

Trafalgar Square

Plac znajduje się w dawnym miejscu stajni królewskich. Powstał w drugim ćwierćwieczu XIX wieku. Od 1843 roku w jego centralnej części ustawiono Kolumnę Nelsona. Na Trafalgar Square znajdują się także pomniki króla Jerzego IV, gen. Haveloka i gen. Napiera oraz fontanna sir Lutyensa.

Pałac Buckingham

Pałac wybudowano w 1703 roku jako rezydencję miejską Księcia Buckinghama. W 1762 roku stał się prywatną siedzibą króla Anglii Jerzego III, a od 1837 r. został oficjalną siedzibą brytyjskich monarchów.

Współcześnie Pałac Buckingham, jest nie tylko siedzibą królowej Elżbiety II i rodziny królewskiej, ale również miejscem, gdzie odbywają się uroczystości państwowe oraz oficjalne spotkania przedstawicieli państw.

Dla Brytyjczyków Buckingham stanowi symbol Wielkiej Brytanii. Jest największym na świecie pałacem królewskim, który nadal pełni swą pierwotną funkcję.

Pałac Westminsterski

Pałac znajduje się w dzielnicy City of Westminster, na lewym brzegu rzeki Tamizy. Odbywają w nim posiedzenia obie izby Parlamentu Zjednoczonego Królestwa (Izba Lordów i Izba Gmin).

Jest to neogotycka budowla XIX wieczna. Z dawnego Pałacu Westminsterski pozostał jedynie Westminster Hall z XIV wieku, który do 1882 był siedzibą Sądu Najwyższego. Charakterystyczną częścią pałacu jest wieża zegarowa, ze słynnym Big Benem.

Pałac zawiera ponad 1000 sal i pokoi, 11 dziedzińców, 100 klatek schodowych oraz przeszło 3 km korytarzy. W obiekcie znajdują się także biblioteki, jadalnie, bary i siłownie. Jest miejscem ważnych ceremonii państwowych, w tym otwarcia obrad parlamentu.

Zamek Windsor

Zamek jest od prawie 850 lat główną, poza londyńską, rezydencją królów angielskich. Historia zamku sięga XI wieku, kiedy za panowania Wilhelma Zdobywcy powstała na tym obszarze drewniana forteca. Następnie zamek był kilkukrotnie przebudowywany przez Edwarda III i Karola II, aż w końcu uzyskał obecny kształt.

W środku obiektu znajduje się cylindryczny donżon (wieża obronna) - Round Tower. Po jego obu stronach zlokalizowany jest dziedziniec strażniczy, a całość otaczają mury obronne. Wschodni dziedziniec zwany jest wyższym, a zachodni niższym.

Prywatne apartamenty obecnej królowej, Elżbiety II, mieszczą się po wschodniej stronie dziedzińca wyższego i są zamknięte dla odwiedzających. Po stronie północnej znajdują się apartamenty państwowe. Kaplica zamkowa św. Jerzego to główny budynek dziedzińca niższego, gdzie spoczywa wielu królów Anglii.

London Eye

London Eye czyli największe koło obserwacyjne na świecie, znajduje się w dzielnicy Lambeth na południowym brzegu Tamizy. Konstrukcję wysoką na 135 metrów zaprojektował David Marks i Julie Barfield. Na kole umieszczone są 32 klimatyzowane kapsuły pasażerskie połączone z zewnętrznym obwodem koła. W trakcie jednego pełnego obrotu, który trwa 30 min., można zobaczyć panoramę Londynu. London Eye, zwane czasem Millenium Wheel, zostało uroczyście uruchomione 31 grudnia w 1999 roku.

Hyde Park

Londyński park rozciąga się na obszarze 2,5 km kw., i podzielony jest na dwie części przez jezioro Serpentine. Został założony w 1536 roku przez Henryka VIII, który nabył te tereny od mnichów z Opactwa Westminsterskiego. Niegdyś odbywały się na tym obszarze królewskie polowania.

Większość obiektów architektonicznych w Hyde Parku zaprojektował w latach 20-tych XIX wieku Decimus Burton. Od XIX wieku obszar ten stał się popularnym miejscem spotkań towarzyskich i wydarzeń kulturalnych.

Przed parkiem, na rogu północno-wschodnim, mieści się Marble Arch, czyli oryginalna brama Pałacu Buckingham zbudowana w 1827 roku. Była ona jednak za wąska dla królewskiej siedziby i przeniesiono ją w obecne miejsce w roku 1851. Niedaleko Marble Arch znajduje się Speakers' Corner, czyli miejsce słynące ze swobodnego wypowiadania wszelkich poglądów, gdzie odbywają się przemówienia i debaty. Przemawiali tam m.in. Karol Marks i Włodzimierz Lenin.

Greenwich

Greenwich, dzisiaj dzielnica Londynu, niegdyś było osobnym miastem. Położone jest w południowo-wschodniej części Londynu, na południowym brzegu Tamizy. W tej dzielnicy znajduje się Stare Królewskie Obserwatorium (The Royal Greenwich Observatory). Zostało zbudowane w 1675 roku za panowania króla Karola II, aby pogłębiać wiedze geograficzną w celu dalszych podbojów kolonialnych.

Przez to obserwatorium wyznaczono przebieg południka zerowego - "południk Greenwich" (The Greenwich Meridian) oraz ustalono oficjalnie czas uniwersalny - Greenwich Mean Time (GMT). Później został on zastąpiony przez Coordinated Universal Time (UTC). Z czasem obserwatorium przeniesiono. Obecnie w jego budynku zlokalizowane jest muzeum astronomiczne, a obserwatorium znajduje się w Parku Greenwich (The Greenwich Park).

W Greenwich znajduje się również Królewska Szkoła Morska (The Royal Naval College) z budynkiem nazywanym the Queen's House. Początkowo znajdował się tam tudorowski pałac Placentia. Następnie w XVII wieku na tym terenie rozpoczęto budowę pałacu królewskiego. Budynki projektowali słynni architekci: Sir Christopher Wren, Hawksmoor i Vanbrugh.

W trakcie prac budowlanych trwających prawie wiek, plany uległy zmianie i znaczną część budynków przeznaczono na szpital dla marynarzy (The Royal Greenwich Hospital). Następnie w 1873 budynki zostały przejęte przez Królewską Szkołę Morską, którą z czasem przekształcono w szkołę wojskową. W Domu Królowej w 1937 powstało Narodowe Muzeum Morskie (The National Maritime Museum).Część budynków użytkuje uniwersytet i konserwatorium muzyczne.

Do atrakcji tej dzielnicy należy, usytuowany nad Tamizą, sławny herbaciany kliper "Cutty Sark" oraz jacht Sir Francisa Chichestera "Gypsy Moth IV". Ten pierwszy zbudowano w Szkocji w 1869 roku jako żaglowiec do transportu herbaty z Chin. Był to w ówczesnych czasach najszybszy kliper mogący w ciągu dnia przepłynąć 350 mil.

Piccadilly Circus

Piccadilly Circus czyli plac i skrzyżowanie głównych ulic w dzielnicy West End, w pobliżu Soho.
Jest to miejsce spotkań Londyńczyków z charakterystycznymi reklamami świetlnymi umieszczonymi na jednym z rogów placu. Na środku Piccadilly Circus znajduje się fontanna z figurką Erosa.

Wimbledon

Wimbledon, kort tenisowy, położony jest na południowy zachód od City w London Borough of Merton. Odbywa się tam najstarszy turniej tenisowy na świecie, który jest rozgrywany od 1877 roku jako mistrzostwa Anglii. Turniej zaliczany jest do Wielkiego Szlema i uznawany za nieoficjalne mistrzostwa świata na kortach trawiastych.

Soho

Dzielnica w centrum Londynu usytuowana między Oxford Street, Charing Cross Road, Coventry Street i Regent Street. Słynna ze swojego rozrywkowo-gastronomicznego charakteru. Przez długie lata Soho było ulubioną przystanią różnych artystów i pisarzy. W centrum dzielnicy leży Chinatown, której główną ulicą jest Gerrard Street - kulturalny i finansowy ośrodek chińskiej społeczności w Londynie.

British Museum

Muzeum założył w 1753 roku Sir Hans Sloane, lekarz i naukowiec, który zebrał i umieścił duże zbiory literatury i dzieł sztuki w Montague House w Londynie. Następnie brytyjski rząd zakupił kolekcję i od 5 stycznia 1759 roku eksponaty zostały udostępnione ludności. Muzeum posiada sześć milionów okazów, które obrazują historię ludzkiej kultury od jej początków aż po współczesność.

British Museum jest jednym z największych na świecie muzeów historii starożytnej. Posiada kolekcje zabytków egipskich, asyryjskich, etruskich, celtyckich, greckich, orientalnych oraz sztuki krajów islamu. Budynek muzeum jest kilkukondygnacyją budowlą o powierzchni prawie 6 ha.

National Gallery

Galeria położona jest w północnej części Trafalgar Square. Jej powstanie sięga 1824 roku, kiedy to kolekcja londyńskiego kupca i mecenasa sztuki, Johna Juliusa Angersteina, została zakupiona przez rząd brytyjski. To wydarzenie dało początek powstania galerii.

Zbiory zawierają kolekcję 2300 dzieł malarstwa (od XVI do XX wieku), głównie zachodnioeuropejskiego. Na uwagę zasługuje szczególnie duża kolekcja brytyjskich impresjonistów i kilkanaście dzieł Vincenta van Gogha.

Oprócz działalności wystawienniczej, National Gallery mieści jeden z najwyżej cenionych w świecie ośrodków badania i konserwacji dzieł sztuki.

Muzeum Historii Naturalnej

Museum przedstawia ewolucję człowieka opartą na teorii Darwina. Posiada ponad 50 mln okazów zwierząt, roślin i skamieniałości. Dużą popularnością wśród zwiedzających cieszy się stymulowane trzęsienie ziemi, które można doświadczyć oraz galeria dinozaurów z zautomatyzowanymi modelami gadów.

Muzeum Figur Woskowych

Muzeum założyła Madame Tussaud (Marie Grosholtz), która przyjechała do Londynu po rewolucji francuskiej mając wykonane wcześniej odlewy woskowe głów zgilotynowanych francuskich arystokratów. Wspomniane odlewy zapoczątkowały olbrzymią kolekcję figur woskowych przedstawiających znanych ludzi z rozmaitych dziedzin życia.

Madame Tussaud w 1835 roku założyła przy Baker Street pierwszą wystawę. W 1884 roku przeniosła ją do Marylebone Road. Wśród znanych postaci w zbiorach muzeum znajdują się dwaj Polacy: Jan Paweł II i Lech Wałęsa.

Mall

The Mall to aleja defilad rozciągająca się pomiędzy Buckingham Palace a Trafalgar Square. Odbywają się na niej różnego rodzaju ceremonie np.: inauguracje obrad parlamentu czy parady wojskowe. W pobliżu alei usytuowane są dwa parki: Green Park i St. James Park.

Spacer po Mall rozpoczyna się od Pałacu Buckingham, następnie przechodzi się obok Queen Victoria Memorial - pomnika powstałego na początku XX wieku, na część zmarłej królowej Wiktorii. Spod pomnika można dostać się do bramy St. James Park. Na jego wschodnich obrzeżach znajduje się Horse Guards Parade - plac defilad na którym obywają się uroczyste zmiany warty. Na zakończeniu alei usytuowany jest Trafalgar Square.

Na uwagę zasługują także inne atrakcje Londynu takie jak: Royal Albert Hall, Hampton Court Palace, Science Museum, Natural History Museum oraz Victoria & Albert Museum.